De Kleurenleer

Kleuren herkennen en benoemen is een belangrijk onderdeel van het leer- en ontwikkelingsplan voor peuters en kleuters. Het beïnvloedt zelfs de manier waarop de kinderen worden begeleid. Jonge kinderen nemen hun omgeving waar met al hun zintuigen en verwerken alle informatie om hun plek in de wereld te vinden. Leerkrachten ondersteunen deze ontwikkeling met specialistische pedagogische kennis en geschikte materialen, die bij het leerplan passen en kinderen op de juiste manier prikkelen. Het kind staat in dit alles centraal. De interesse die het kind voor de wereld heeft en zijn nieuwsgierige aard vormen de basis voor de activiteiten die de leerkracht aanbiedt. Een Zwitserse kinderarts en ontwikkelingspsycholoog zei eens: 'Het kind is actief: het ontwikkelt zich vanzelf. Het kind is selectief: het kiest precies de ervaringen die passen bij zijn huidige ontwikkelingsniveau.' Dus als de kinderen in een groep of klas geïnteresseerd zijn in kleuren en hoe die ontstaan, kan de leerkracht daarop inspelen met kindvriendelijke wetenschappelijke prikkels, en de kinderen de kleurenleer op een empathische manier bijbrengen.

Wat is het verband tussen de kleurenleer en licht?

Kleuren en licht gaan hand in hand. En dat geldt niet alleen voor de manier waarop ze optisch worden verwerkt. Kinderen kunnen over kleuren leren met behulp van lichtgevende, kleurrijke materialen. De toevoeging van licht maakt het brein gevoeliger voor kleur. Peuters en kleuters vinden licht bovendien fascinerend. De combinatie licht en kleur is dus een waardevolle manier om kinderen van deze leeftijd iets te leren.

Wat is de kleurenleer?

De kleurenleer voor peuters en kleuters kan in twee onderdelen worden verdeeld: het kleurenwiel met de primaire kleuren en voor de jongere kinderen, het abstracte begrip van kleurwaarneming. Kinderen kunnen de verschillende primaire en secundaire kleuren onderzoeken en zelf maken. Daarnaast kan met kindvriendelijke diagrammen en verhalen worden uitgelegd hoe onze ogen en hersenen kleur verwerken.

Het begint ermee dat het kind de kleuren in zijn omgeving kan herkennen en benoemen. Kleuren in boeken, in het lokaal of buiten in de natuur kunnen – met een beetje hulp – makkelijk worden herkend en geleerd via eenvoudige spelletjes.

Welk effect hebben kleur en licht op de vroege ontwikkeling van kinderen?

Verschillende kleuren hebben een verschillend effect op de stemming. Rood kan stimulerend werken, maar te veel rood kan onrust opwekken. Zelfs heel jonge kinderen associëren rood met gevaar. Blauw daarentegen wordt gezien als een koele, ontspannende kleur. Als je je bewust bent van deze effecten, kun je daar rekening mee houden als je iets over kleuren vertelt. De betekenis van de afzonderlijke kleuren kan al vanaf heel jonge leeftijd aan een kind worden geleerd. Als je een kind daarbij helpt, kun je het bijvoorbeeld aanleren het groen van een weiland te koppelen aan groen als de kleur van de natuur en ecologisch bewustzijn. Uiteindelijk hebben de verschillende kleuren niet alleen invloed op iemands stemming, maar hebben ze ook een diepere betekenis. Dat is ook iets wat de leerkracht in het belang van het kind moet uitleggen.

Voor welke ontwikkelingsdoelen is de kleurenleer belangrijk?

De kleurenleer helpt ons niet alleen de wereld om ons heen te begrijpen. Door te vertellen over de kleuren en de afzonderlijke kleuren te bespreken, werken we ook aan de taalvaardigheid van een kind. Een kind dat met andere kinderen of een leerkracht een gesprek begint, leert zichzelf beter uit te drukken en een mening te vormen. Zelfs peuters kunnen al een favoriete kleur hebben en die benoemen.