Meer licht, meer nieuwsgierigheid!

Ik vind het een mooi idee dat onze speelse momenten herinneringen voor altijd worden.

Als we onze kinderen uitdagingen aanbieden in een rijke, stimulerende omgeving, gaan ze volledig op in het beleven van hun zintuigen. Ze vragen honderduit en staan open voor passende activiteiten waar ze iets van kunnen leren. Kinderen zijn nieuwsgierig en willen onderzoeken en experimenteren. Nieuwsgierigheid is er in twee smaken: de reactie 'wat is dit nou...?' als er iets onverwachts gebeurt en 'wedden dat...', als je vermoedt hoe iets in elkaar zit en wilt weten of je gelijk hebt. Kinderen nemen de materialen mee naar een donkere tent of pauzeren even om de vlinders in hun buik of de verwachtingsvolle spanning in hun hele lichaam te voelen. Stel je eens voor hoe blij en opgewonden ze zijn als ze kennismaken met een fascinerende, magisch verlichte wereld. Een wereld waar blokken een zacht licht uitstralen en balanceren op magische stenen of betoverde bollen. Neem even de tijd om te zien wat hun aandacht trekt, waar ze blij van worden.

Wanneer klappen ze in hun handen van opwinding, gaan ze springen en giechelen ze van enthousiasme?

Misschien zijn het de betoverende bewegingen van de lichtgevende tollen, die in hun fantasie dansende zeemeerminnen zijn geworden, of is het een wankele toren van lichtgevende blokken die de weg wijst aan piraten op zoek naar een schat. Doe een stapje terug en observeer zelfs de kleinste reactie van de kinderen. Waar reageerden ze op? Telkens wanneer een kind bekende dingen op een andere manier bekijkt, gebruikt of onderzoekt, worden zijn neurale verbindingen sterker. Ze moeten dingen willen herhalen.

Gaan kinderen nog een keer met plezier en passie met jouw materialen aan de slag?

Neem een aantal lichtgevende bollen, cilinders of stenen en wikkel ze in saaie zwarte stof. Plaats ze in een donkere mand en betover de kinderen met een verhaal over de magische mand, die wensen laat uitkomen. Zie hoe elk kind begint te dromen en fantaseren over de wonderen die ze gaan uitpakken! Als je de context, situaties en speluitnodigingen varieert en de omgeving een klein beetje aanpast, zorg je voor verrijking, verbreding en verdieping van het denken van de kinderen en worden hun neurale verbindingen steeds sterker. Schuif stapelringen bijvoorbeeld eens over een gordijnroede of over een lint aan de muur. Of beschilder een oud mokkenrek met fluorescerende verf en laat de kinderen er lichtgevende bouwstenen op zetten. Als je een staand mokkenrek gebruikt, krijg je een betoverende magische boom. Leg bijvoorbeeld naast elke boom een getallenlijn. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat, als je je zintuigen stimuleert, je endorfinen aanmaakt, de 'geluksstofjes' in je hersenen. Deze stofjes kunnen verslavend zijn, waardoor je de activiteit steeds wilt herhalen om dat prettige gevoel opnieuw te ervaren. Onze omgevingen moeten net zo fascinerend zijn, zodat kinderen worden gestimuleerd dingen steeds opnieuw te doen. Herhaling zorgt voor een krachtig brein.

Beide soorten nieuwsgierigheid activeren

En voor beide soorten is op onderzoek uitgaan de beste manier om die nieuwsgierigheid te activeren. Dit proces van onderzoeken leidt tot ontdekkingen en mogelijkheden om ideeën en gedachten te ontwikkelen. Uit recent MRI-onderzoek is gebleken dat we beter leren als we nieuwsgierig zijn naar iets. Onze nieuwsgierigheid zorgt voor een beloningsmechanisme in de hersenen, dat het leren versterkt. Stel je eens een wereld voor waarin alles hetzelfde is. Dat zou ontzettend saai zijn. Zorg daarom dat je speelruimte uniek is, geen kopie van die van iemand anders. Vul de ruimte met uitdagende leermiddelen die uitnodigen tot nadenken, overleggen en problemen oplossen. Een ruimte waarin ieder kind voorspellingen kan doen, hypothesen kan bedenken en hardop kan filosoferen.

Over de auteur Alice Sharp:

Met dertig jaar ervaring als basisschoolleerkracht is Alice nu partner bij de London Early Years Foundation. Ze heeft een kwalificatie van het Scottish Qualification Authority Accredited Centre en werkt samen met alle vier de overheden van het Verenigd Koninkrijk. Alice is Senior Lecturer in Early Years aan Glasgow College en heeft gastcolleges gegeven aan de University of Glasgow, de University of Wales, University of Carmarthen en Queens University. Alice is vele malen bekroond op het gebied van peuteren kleuteronderwijs en heeft meer dan tweehonderd gespecialiseerde trainingen ontwikkeld die in het hele Verenigd Koninkrijk en wereldwijd zijn gegeven. De drijvende kracht achter alles wat Alice tot nu toe heeft gedaan en nog steeds doet is het diepe verlangen om een positief verschil te maken in het leven van mensen uit de onderwijspraktijk en de kinderen die ze onder hun hoede hebben.